چگونه جمله فعلیه را از جمله اسمیه تشخیص دهیم؟

این روزها دانش‌‌آموزان و کنکوری‌های زیادی بدنبال روشی برای تشخیص جمله اسمیه و فعلیه هستند. از این رو تصمیم گرفتیم در آکادمی عربی برای آموزش این موضوع مطلبی را در اختیار کاربران عزیز آکادمی عربی استاد ترابی قرار دهیم. و در ادامه در یک ویدیو به حل یک تست مرتبط با موضوع جمله‌های فعلیه و اسمیه در کنکور خواهیم پرداخت.

روش تشخیص جمله فعلیه و اسمیه

با شنیدن جمله اسمیه و جمله فعلیه، اولین تعریفی که به ذهنمان میرسد این است که جمله اسمیه یعنی جمله ای که با اسم شروع شود و جمله فعلیه یعنی جمله‌ای که با فعل شروع می‌شود. اما بهتر است بدانید همیشه هم به این شکل نیست که هر جمله ای دقیقا با اسم یا دقیقا با فعل شروع شود. ممکن است یک جمله با جارومجرور، قید زمان و مکان و …. شروع شده باشد، در اینصورت چگونه باید نوع جمله راتشخیص دهیم؟!

روش تشخیص فعلیه بودن یا اسمیه بودن جمله ای که با جارو مجرور یا قید زمان شروع شده است؟

در چنین جمله هایی، جارو مجرور یا قید زمان را کنار می‌گذاریم و بعد از جارو مجرور یا قید زمان میبینیم فعل آمده است یا اسم. اگر فعل آمده باشد، پس جمله با فعل شروع شده و جمله فعلیه است. اگر با اسم شروع شده باشد، پس جمله اسمیه است. برای درک بهتر این موضوع بهتر است به چند مثالی که در ادامه آمده است دقت کنید.

مثال برای جمله فعلیه که با فعل شروع نشده است!

مثال۱) الی متی نتحمل الشده و العسرا.

در این مثال “الی متی” جارو مجرور است پس آن را خط میزنیم:

الی‌متی نتحمل الشدة و العسر.

خب حالا همانطور که مشاهده می کنید کلمه “نتحمل” اولین کلمه‌ای است که در جمله آمده، پس این جمله یک جمله فعلیه است.

مثال۲)فی طبخ الغذاء نستعمل أمّی البصل غالبا

در این مثال همانطور که میدانید فی طبخ، جارو مجرور است و الغذاء مضاف الیه‌ای برای طبخ است. پس کل عبارت فی طبخ الغذاء جارومجرور است و باید آن را خط بزنیم و در نظر نگیریم.

فی طبخ الغذا، نستعمل امی البصل غالبا!

خب حالا می‌بینیم که جمله با “نستعمل” که یک فعل است شروع شده است. پس این جمله یک جمله فعلیه است.

مثال۳) اخیرا و بعد سنوات عاد المقاتلون من الحرب!

در این جمله اخیرا و بعد سنوات (به معنای اخیرا و بعد از سال‌ها) قید زمان است و طبق نکته ای که گفته شد باید آن را کنار بگذاریم.

اخیرا و بعد سنوات عاد المقاتلون من الحرب!

همانطور که در این جمله هم میبینید بعد از قید زمان کلمه “عاد” که یک فعل است آمده پس جمله، فعلیه می‌باشد.

چند مثال برای جمله اسمیه

. فی المدرسة تلمیذ یجتهد بشدة

. فی الصباح الباکر صدیقی یذهب الی المدرسة

نکته جالب دیگری که باید بدانید این است که اگر جمله ای با یکی از ضمایر ( ایّاک -ایّاه و ….. ) شروع شده باشد ، با اینکه جمله با ضمیر شروع شده جمله فعلیه داریم مانند: ایاک نعبد که یک جمله فعلیه است

ولی اگر با ضمایر ( هو هما و … ) شروع شود حتما جمله اسمیه است . هو تلمیذ مودب یک جمله اسمیه است.

برای مشاهده ویدئو مربوط به این مقاله کلیک کنید.